Poezia “Sa kam mall” e Enver Sahitit është një reflektim i thellë mbi mallin për vendlindjen dhe shpërfaq ndjenjat e humbjes që vijnë si pasojë e largimit nga rrënjët. Kjo poezi përçon ndjenjën e dhimbjes dhe nostalgjisë për vendlindjen që dikur ishte plot jetë, por që tani është vetëm një kujtim i largët dhe venitur.
Tema qendrore në poezi është malli për vendlindjen, për fëmijërinë dhe për jetën e kaluar në natyrën e paprekur, që tani është e braktisur dhe e harruar. Autori përshkruan me detaje ndryshimet që kanë ndodhur në vendlindjen e tij pas largimit dhe zbrazëtinë që ka lënë pas ky largim. Ai flet për rrugicat e lagjes, fusha të braktisura, mriza të boshatisura dhe lumenj të mbuluar me barishte—të gjitha këto simbole të një vendi që ka humbur gjallërinë e dikurshme.
Poezia është e ndarë në tetë strofa, të cilat ndjekin një ritëm të lirë, pa rimë të rregullt. Ky lloj strukturimi
reflekton natyrshëm ndjenjat e përziera të autorit—mall, dhimbje, reflektim dhe pranimi i realitetit. Varësia nga rima i lirë lejon që ndjenjat e autorit të rrjedhin në mënyrë të pakufizuar, duke krijuar një rrëfim të sinqertë dhe emocional.
Megjithëse nuk ka një rimë të rregullt, ritmi i poezisë është i qëndrueshëm dhe ndihmon në krijimin e një ndjenje të vazhdueshme të rrjedhës së mendimeve dhe ndjenjave të autorit. Ky ritëm i’a mundëson lexuesit të ndjejë qetësinë dhe reflektimin që vjen me mallin e thellë, duke e bërë poezinë të prekshme dhe të fuqishme.
Muzikaliteti i poezisë krijohet nga përsëritja e disa fjalëve kyçe dhe nga harmonia e brendshme e vargjeve. Përdorimi i gjuhës së thjeshtë dhe të drejtpërdrejtë, por njëkohësisht të ngarkuar emocionalisht, ndihmon në ndërtimin e një melankolie të lehtë që përshkon të gjithë poezinë. Fjala “mall” përsëritet disa herë, duke theksuar ndjenjën e fortë që autori ka për vendlindjen e tij.
Autori përdor një sërë figurash stilistike për të përçuar ndjenjat e tij. Metaforat si “shputë lëkurë trashë” dhe “tapet bukurie” i japin poezisë një ndjenjë të prekshme dhe konkrete. Përshkrimet e detajuara të natyrës—fusha të braktisura, lumenj të mbuluar me barishte, mriza të boshatisura—shërbejnë si simbole të vetmisë dhe humbjes. Personifikimi i vendlindjes si një entitet që ndien dhe vuan nga braktisja e banorëve të saj i shton një shtresë të thellë emocionale poezisë.
Në thelb, poezia trajton idenë e largimit nga rrënjët dhe pasojat e tij. Ndërsa njerëzit kërkojnë një jetë më të mirë në metropole, ata shpesh lënë pas vendlindjen dhe kujtimet e tyre, duke krijuar një boshllëk të thellë emocional. Poezia na kujton se, pavarësisht përpjekjeve tona për të ecur përpara, mallëngjimi për rrënjët tona mbetet gjithmonë i gjallë, dhe se kthimi në to, qoftë edhe në fund të jetës, është një nevojë e thellë dhe e pashmangshme.
“Sa kam mall” është një poezi që përçon me një forcë të madhe ndjenjat e dhimbjes dhe nostalgjisë për vendlindjen. Përmes gjuhës së thjeshtë dhe figurave stilistike të fuqishme, Enver Sahiti na sjell një imazh të gjallë të vendlindjes së braktisur, duke na kujtuar se rrënjët tona mbeten gjithmonë pjesë e identitetit tonë, pavarësisht se ku na çon jeta. Nëpërmjet kësaj poezie, autori na fton të reflektojmë mbi rëndësinë e lidhjes me vendin tonë të origjinës dhe mbi ndjenjën e përjetshme të mallit që kjo lidhje sjell.
Prof. Agon Halabaku.
Sa kam mall
Kam mall të të shkelë me këmbën time,
me këtë shputë lëkurë trashë
që ësht berë nga e ecura zbathur
mbi ty rrugicë e lagjës sime,
E të përshkoj ato fusha,
ato djerrina të mbetura shterpë
Ku as këmbë ogiqi me këmbanë me nuk të shkelë,
As lojra fëmish
e as bagëti më aty nuk mbet.
Ju lendina e mrize të mbetura bosh
Ku as blegërima më nuk dëgjohet
Mbetet te vetmuara
e vetëm erë malli ju pershkon andej pari.
Lumin e mbuluan barishte
Se më nuk e kalon kush,
Luadhet me atë barë
që ushqente kopenë bariu
më ashtu nuk janë.
Më nuk je si më parë
e as femijë me nuk lodrojnë
mbi ate tapet bukurie
Aty ku më s’bashku s’këndojnë.
Iken e u tretën
humbën torruan
Ia mësynë metropoleve
Atje ku as kohë për mall të shuajn nuk kanë.
E mu keshtu bosh ju lam
o bukuri te venitura
ku me ju e në ju u rritëm
E u bëmë burra
e në fund pas shpine ju lam.
U tretëm nepër botë
Për jetë më të mirë
E të lam të vetmuar
ty o vendlindje
e me vaj po të shkruaj
e me shumë mall të kujtoj.
Por nje gje e di
se aty një ditë do vi,
do vi por sy mbyllur
me një pikë loti mbi faqe për ty
Nga malli qe kaherë nuk isha te ti.
