Qirici Mina-Tregim SHOKU STALIN, POPULLI IM KA VETËM TRI DITË BUKË

Në këtë tregim vërtet personazhet mbajnë emra figurash historike reale, por në rrëfim ata shfaqen si personazhe artistike, të ndërtuara në funksion të idesë dhe simbolikës së tregimit.Qëllimi nuk është të gjykojë apo të analizojë sisteme politike dhe figura historike, por të ndalet në një moment njerëzor, ku buka, mbijetesa dhe solidariteti mes popujve bëhen më të rëndësishme se çdo ideologji.
Autori
Enver Hoxha hipi në bordin e avionit të vjetër “Tupolev” në mesnatë.
Në aeroportin e vogël të Tiranës ende nuk ishin mbushur gropat e predhave të betejës për çlirimin e kryeqytetit. Hija e luftës ndihej mbi asfalt, si një plagë që donte kohë të thahej.
Mëngjesi i atij funddhjetori të ftohtë e gjeti në Sheshin e Kuq të Moskës, ndriçuar nga dritat vezulluese të Vitit të Ri.
Dëbora shkëlqente si argjend nën këmbët e kalimtarëve.
Orët e Kremlinit tingëlluan tetë herë.
Enver Hoxha shpejtoi hapat. Kapota e gjatë e gjeneralit i mbulonte çizmet e zeza. Ato kërcisnin butë mbi dëborën e ngrirë të dimrit të ashpër rus.
Stalini e priste në zyrë.
Ishte po ajo zyrë.
Po ajo tavolinë.
Zyra dhe tavolina e Leninit të madh, gjeniut të revolucionit.
Fotografia e tij varej në mur. Sytë shikonin larg, sikur kërkonin ende një të ardhme më të mirë për njerëzimin.
Në gjoksin e Stalinit shkëlqente ylli i kuq i Heroit të Popullit të Bashkimit Sovjetik.
-Mirë se erdhe, shoku Hoxha!
-Mirë se të gjeta, shoku Stalin!
-Flisni rusisht?
-Kur flet zemra, kuptohesh në të gjitha gjuhët e botës, tavariš Stalin.
Mbi tavolinën e punës, tasi me guljashin e famshëm rus nxirrte avuj të ngrohtë, si frymëmarrje shtëpie në mes të acarit.
– Çfarë halli të solli këtë dimër në Moskë?
Enver Hoxha tregoi me gisht fetën e bukës së zezë pranë guljashit.
-Hleba, tavariš Stalin…
Heshti një çast, sikur kërkonte forcë në kraharor, dhe shtoi, me zë të dridhur:
-Populli im ka bukë vetëm për tri ditë…
-Edhe populli sovjetik është në vështirësi… -tha një zyrtar i lartë, kokërruar. – Lufta na ka shkatërruar gjithçka.
-Nikita, po flas me shokun Hoxha!-tha prerë Stalini dhe sheshoi mustaqet me kurrizin e dorës.
Kokëtullaci nuk pipëtiu më.
Stalini e ndau tasin e guljashit në dy pjesë.
-Tavariš Hoxha! Unë jam nga Gori, një qytet i vogël në Gjeorgji. Babai ishte këpucar, nëna rrobaqepëse. Të varfër. Shpesh e ndaja këtë guljash me vëllanë e vogël…
Enver Hoxhës i ngriu buzëqeshja në buzë. Futi dorën në xhep për të nxjerrë paketën e cigareve, por u step.
Ishte e hijshme të pinte duhan para Baba Stalinit?
Sytë e zinj të gjeorgjianit qeshën.
-Llulla ime dhe cigarja jote do të ndizen pas guljashit, -tha ai, duke ia zgjatur tasin shqiptarit nga Gjirokastra. -Ju pëlqen çorba ruse?
-Ne i themi trahana, tavariš Stalin. Mbush barkun në mëngjes fukarai. Nëna ime e përgatiste në verë dhe e hanim në dimër.
-Kushaje! -e nxiti Stalini.-Të mbushim barkun sa është e ngrohtë…
Kur Enver Hoxha u kthye të nesërmen në atdhe, në pistën e aeroportit të Tiranës po shkarkoheshin nga avionët sovjetikë thasët e parë të miellit.
Në to ishte shkruar, shqip dhe rusisht:
“Gëzuar Vitin e Ri 1947!
Dhuratë e popullit vëlla të madh sovjetik për popullin e vogël shqiptar.”
Nga porti i Krimesë ishte nisur për në Durrës anija e transportit “Maksim Gorki”. Hambarët e saj ishin mbushur me grurin ukrainas.
Mbi Tiranën e plagosur nga lufta, bora ra butë, si një bekim i vonuar. Nëpër shtëpitë e varfra u ndezën furrat, dhe era e bukës së sapopjekur u përzie me ajrin e ftohtë të dimrit
Ishte aroma e jetës që kthehej.
Në cepin e syrit të Enver Hoxhës u mblodh një lot i heshtur.
Nuk ishte lot politik.
As lot pushteti.
Ishte lot njeriu, që e dinte se një popull i tërë do të zgjohej nesër me bukë në tryezë.
Ai ngriti sytë nga mali i Dajtit. Në atë bardhësi pa jo vetëm dimrin, por edhe shpresën.
Diku larg, në Moskë, një burrë nga Gori kishte ndarë kafshatën, ashtu siç kishte bërë dikur me vëllanë e vogël.
Dhe buka, ajo gjë e thjeshtë dhe e shenjtë, kishte lidhur dy popuj.
Jo me fjalë, por me jetë!
-Spasiba, tavariš Stalin…-pëshpëriti Enver Hoxha.
Fjala u tret në ajrin e ftohtë, por buka mbeti.