ATO VASHA SY KRISTALI
DETI
Kush e ka pallatin
Më të madh se Deti?
Me të s’mund të matet
Jo, asnjëfarë mbreti.
Me dritare uji,
Me pullaz kristali
Pallati i Detit
Është më i madh se mali.
Natën si fenerë
Yjet i bëjnë dritë.
Në të rrojnë balenat,
Gaforret, kërmijtë.
Rrojnë peshq e guaca
E korale plot
Se pallat i Detit
Skaj nuk ka jo – dot.
Babaxhan është Deti
Nuk di për mërzi
Një shoq ai s’e ka
As për pastërti!
………………………………………………………………….
VASHËZAT
Më shumë se margaritarët
Që i mban në fund
Deti i do Vashëzat
Shoqe s’kanë askund!
Këpucët prej sedefi,
Sytë i kanë t’kristaltë,
Fustanet e qepur
Me ca penj të artë.
Fytyrat e bardha
Më shkumë t’shpërlarë;
Herë luajnë n’thellësi,
Herë n’syprinë pa ndarë.
Vështirë është balerina
Si këto për t’gjetur!
Gjithnjë të bashkuara
I sheh duke ecur.
Ndaj Deti i do,
I mban me kujdes
Por shih çka i tha
Dielli një mëngjes:
DIELLI
“Det, o Det, i gjerë,
A m’i jep n’shëti
Ato Vashëza t’bukura
Që n’pallat ke ti?
Dua t’i shetis
Botës së pafund
Dhe prapë t’i kthej
“Tash do t’ua bëj
Pa hequr shumë mund…”
U ngrys paksa Deti
Nuk foli njëherë,
Po shpejt ndërhynë Vashëzat
Si një kor i tërë:
“Lërna, baba, lërna
Le të na marrë Dielli
Të shohim si duket
Botë e gjerë nga qielli!”
“Mirë”, u pajtua Deti.
Qeshi Diell i artë
Si një lule e madhe
Në qiell të kristaltë.
UDHËTIMI
I lëshoi duart Dielli
Të arta, të gjata
Dhe i ngriti Vashëzat
Me flokë të kristalta.
“Me re të purpurta
Shih, u mbush kaltria!’’
Folën nga bregdeti
Me një zë njerëzia.
“Re ju na thoni,
Por ne Vashëza jemi,
Shih se ç’fustana
Të argjendtë kemi!”
Folën nga lartësia
Vashëzat radhë-radhë
Dhe vazhduan rrugën
Të gjatë e të bardhë.
Sa e bukur bota
Dukej prej andej!
Malet bënin me dorë,
Fushat i përshëndetnin më tej.
UNAZA
Por shih një unazë
Një Vashëze i ra
Diku në mes lulesh
E më nuk e pa!
“Oh, e mjera unë!”
Çupa psherëtiu.
Ca lot të kristaltë
Nga fytyra i fshiu.
U pikëlluan sakaq
Dhe motrat e saj
Ç’zemërmira ishin
U zhgrehën në vaj!
Këta lot na qenë shi
I bukur, i ngrohtë.
U ngrys vetëm Dielli,
Por jo lulet poshtë.
“Ç’ keni?”, pyeti Dielli
Nga kupa – atje.
“Një unazë”, thanë Vashëzat
Poshtë na humbi ne…”
SHKALLËT
“Për këto mos druani!”
Nga një shkallë të gjatë”
Tha Dielli i artë.
Dhe e vizatoi
Hiç pa përtua
Një ylber të bukur
Prej kroit në krua.
Zbritën Vashëzat radhas
Herë njëra, herë tjetra
Përmbi fusha t’gjera
Përmbi bjeshkë të vjetra.
Thuhet se e gjetën
Të humburën unazë
Se t’gjitha shpërthyen
Atëbotë në gaz.
Dhe vazhduan tutje
Udhëtimin n’për botë –
N’karrocën e erës
Pa timon e rrotë.
SHPJEGIMI
“O Vashëza të bukura,
Të Detit të largët
Me flokë të purpurta
E sy të kristaltë.
Stinë e vjeshtës këndej
Anekënd mbretëron
Edhe pak Veriu
Vjen me kalë – lodron.
Lulet janë vyshkur,
Gjethet janë tharë
Si pare t’dukatit
Janë shtrirë përmbi bar.
Shihni edhe gruri
Që ka mbirë poshtë
Rri si i strukur
Ngase ka të ftohtë
I ftohtë dhe i heshtur
Duket edhe qielli”
Tha nga lartësia
Me zë të qetë Dielli.
HABIA
Udhëtuan, udhëtuan
Një ditë, ndoshta tri,
Prej Jugut të nxehtë
Drejt për në Veri.
Mbi ca fusha t’gjera
Ato kur arritën
Të habitura Diellin
Njëzëri e pyetën:
“Po përse lulet
Atje poshtë janë tharë?
Gjethet e drurëve
Pse kanë rënë mbi bar?
As këngë bilbilash
Nuk dëgjohen fare,
Lejlekët këmbëgjatë
S’shëtisin n’livadhe!
Veç një erë e ftohtë
Bredh anembanë,
Ç’është ky ndryshim,
Ç’po ndodh në këto anë”
LOTËT
“Oh, si bëhet bota
Pa këngë, lule t’jetë!
Oh, si bëhet gruri
T’ftohtë, acar të ketë”!”
Vashëzat të habitura
Pyetën, po, me radhë
E u pikuan lotët
Të mëdhenj e të bardhë.
Ata lot me shpatë
Veriu i përshkoi
Dhe në fjolla t’bardha
Pa rënë poshtë – i shndërroi!
E si zemërmira
Ato që na qenë
Derdhën, derdhën lot
E mbuluan tërë dhenë.
“Tash nuk kam të ftohtë!”
Tha gruri i gëzuar.
“Se me jorgan t’trashë
Dimri m’ka mbuluar”
KTHIMI
“Flini, flini t’qeta!”
Dielli larg u ndi.
“Unë po shkoj në jug
Të marr pak fuqi.”
Në gjumë ranë Vashëzat
E kthyera n’borë
Der’sa erdhi Dielli
Me t’artën kurorë.
“Ngrehuni tash!”, u tha.
“Mjaft keni pushuar
Grurin edhe barin
E keni shpëtuar..”
Të gëzuara ato
U ngritën në qiell
“Ku do t’shkojmë tash,
Në ç’drejtim, o Diell?”
“Po ju kthej në Det,
Për ju ai mall ka!”
I buzëqeshur Dielli
Vashëzave u tha.
Se ç’ka ndodhur më tej
Nuk po ju rrëfej tjetër;
Por n’udhëtim të ri
Do t’jenë nisur patjetër.
