Emri im është Charles Lipanda Matenga. Unë linda dhe u rrita jetim në fshatin Rwenena, Uvira, Kivu-jug, DRCONGO më 2 korrik 2005. Nëna ime quhej Sada Magdaleine, ndërsa për babain tim nuk dija asgjë. Fatkeqësisht nëna ime vdiq kur unë isha 5 vjeç. Të dy prindërit e mi punuan në fermë për të na rritur të gjithë ne, motrat dhe vëllezërit e mi. Ata ishin gjithashtu ruajtës kafshësh. Jeta ishte si floriri nën tokë. Askush nuk e dinte se një ditë prindërit e mi do të zhdukeshin si pluhuri në ajër, duke mos lënë asnjë gjurmë në trotuaret e lagura. Gjurmët e tyre nuk mund të shiheshin as në rërë, pasi të gjitha u zhdukën si të tretur në acid. Pasi humba të dy prindërit në moshë fare të re, më duhej të largohesha nga fshati ynë me motrën time, duke shkuar në qytetin e Uvirës dhe ishte pikërisht ajo që filloi të kujdesej për ne edhe pse ishte vetëm 15 – vjeçe kur solli në jetë vajzën e saj. Ajo duroi punën e rëndë të detyruar dhe abuzimin edhe pse ende e mitur, nga burri i saj i papjekur, vetëm me qëllimin që ne të mbijetonim. Herët në mëngjes, motra ime shkonte në liqenin Tanganyika, nëpër shtëpitë e të pasurve ose edhe atyre që nuk kishin, merrte rërë, zhavorr dhe gurë dhe i çonte në një vend të largët për t’i nxjerrë në shitje. Të gjitha këto i bëri për që të studjonim dhe të kishim të paktën diçka për të ngrënë, për të na mbajtur në heshtje. Bota dukej sikur ishte vrima e vogël e kafshëve.
Teksa rritesha, filozofia dhe sociologjia u bënë forca ime kur trupi im nuk kishte ujë për të shuar etje. Për fatin tim të keq nuk munda të vazhdoja studimet, pasi ikëm në kampin e refugjatëve Dzaleka në Malavi. Nuk mund të flisja asnjë gjuhë në atë botë të re dhe të panjohur. Gjithçka u bë e çuditshme në një tokë familjare. Unë u bëra endacaku i universit. Në kamp, nuk kishte ushqim për të ngrënë. Në fillim fillova ta konsideroja kampin e refugjatëve si varrin e ëndrrave. Fillova të humbisja shijen e së ardhmes sime. E kështu, mendova se vetëvrasja ishte e vetmja zgjidhje për sfidat e pafundme të dhimbshme me të cilat përballesha ditë pas dite. Ndërsa vazhdova t’u mbijetoja stuhive të dhunshme të jetës, vendosa t’i jepja shpirtit tim një shans tjetër. Të mbijetoja, të vdisja apo të jetoja nuk ishte më e pakët se errësira e syve të mi. Fillova të studioja anglisht dhe u bëra i pasionuar pas poezisë e kështu shkrova disa poezi në vitin 2021 dhe që atëherë, i përkushtoj kohën e plotë. Krijova një antologji të quajtur “Zëri ynë është katalizatori ynë i Antologjisë sonë” (2022) me Salvador CapBic (SHBA), si bashkëautor me poetë të tjerë ndërkombëtarë nga e gjithë bota. Nga mesi i vitit 2023, Ruth Takodwa (refugjate) dhe unë filluam të punonim për antologjinë Being Refugee Wasn’t a Choice, e cila do të botohet në fillim të vitit 2024. Kam shkruar shumë poezi që janë botuar në revista dhe faqe ndërkombëtare.
Jam poet, shkrimtar, përkthyes, redaktor, autor dhe interpretues. Kam interpretuar në shumë festivale kombëtare dhe ndërkombëtare. Një shembull i mirë është Konferenca Botërore e Poezisë 2023 në Indi, nga e cila u vlerësova me një certifikatë si Master i Ndërgjegjes Krijuese, Përkujtimi i Ditës së Kombeve të Bashkuara 2023 dhe nisja e poezisë kombëtare rinore 2023 – 2028 (Malawi). Gjithashtu, unë jam themeluesi dhe presidenti i Poezisë Artistike Rinore Afrikane – AYAP ku fëmijët jetimë nga kampi i refugjatëve Dzaleka mësojnë poezi dhe i kushtohen versionit të vetvetes. Duke zbuluar ëndrrat e tyre, ne i ekspozojmë ata si talente të reja çdo ditë. Unë jam gjithashtu organizator i “Talentet tona”, Festivali ynë i Avokimit, i cili synon të sjellë gëzim për refugjatët të privuar nga shpresa. Për më tepër, kjo histori më bëri fituesin e Kampionatit të 3-të Botëror të Tregimit 2023, duke përfaqësuar të gjithë Malawi-n, i renditur i 4-ti globalisht. Që nga ai moment, UNHCR-ja dhe OUNU pati një ndikim pozitiv në të ardhmen time. Pavarësisht gjithë kësaj, unë po jetoj një jetë të jashtëzakonshme këtu në kampin e refugjatëve Dzaleka, Malavi.
Si përfundim, me një përvojë të tillë jetësore, më në fund kuptova se kampi i refugjatëve nuk është një varr ëndrrash, por fillimi i një jete të re në të cilën njeriu duhet të lulëzojë për të jetuar. Shtëpia është kudo dhe kudo që të jeni, ju ende mund të bëni atë që keni për të bërë.
Charles Lipanda Mahigwe
(29 dhjetor 2023)
Përgatiti dhe përktheu Angela Kosta Akademike, shkrimtare, poete, eseiste, kritike letrare, redaktore, promovuese, gazetare
