RECENSION rreth librit “ Plagë e portës së lashtë ”
Befasi ishte për mua ftesa për të bërë redaktimin e librit “ Plage e portës së lashtë” dhe reçënzionin e ketij vëllimi poetik të autorit ( njëherësh mikut tim ) dardan Enver Sahiti.
E si mundet ta refuzoja…! Kurrësesi. Ishte nder dhe vlerësim për mua. Por njeherësh dhe përgjegjësi e madhe, pasi që duhet të shkruaja për një penë të spikatur në fushën e letrave shqipe, për një penë që sado që të thuash përsëri mbetesh borxhli.
Por dhe të themi disa fjalë rreth librit.
Vëllimi poetik “ Plagë e portës së lashtë “ është i treti në rradh i autorit. Që në nisje të tij Z. Enver Sahiti nënvizon një fakt të rëndësishëm. Shtysë për këtë përmbledhje të tretë poetike është bërë mikpritja dhe vlerësimi i dy vëllimeve të para, po ashtu dhe materialet e shumta qe kishte të krijuara dhe muza e ngacmuar për krijime të reja. Ai nuk mundet t’i linte ato të hallakatura. Përkundrazi . I mbështolli bukur e i bëri një buqet të bukur poetike, shumë ngjurëshe.
Përmbledhja është konceptuar të ketë gjashtë kapituj, që janë:
– Kapitulli 1. Lulet e teracës sime
– Kapitulli 2 Eshkë e ndezur prush
– Kapitulli 3 Dromca dashurie
– Kapitulli 4 E ardhmja shpresë
– Kapitulli 5 Ç’faj kam unë
– Kapitulli 6 Të pa harruarat
Vet tituli i librit dhe ato të kapitujve të veçantë të bëjnë kurioz dhe të mbajnë në pritje për vargun e rradhës. E pikërisht këtu qëndron një nga vlerat e autorit dhe të vetë librit.
Vëllimi poetikë ka një larmi tematikash të shtrira si në kohë me diapazonë të gjerë -, ashtu dhe në koloritin e zhanërve të sajë. Aty gjejmë tematika për natyrën, për vendlindjen, për patriotizmin, për masakrat e përjetuara, për lirikën e dashurinë, për raportet sociale midis individëve, midisë individëvë e shoqërisë; aty gjindet e sotmja dhe e djeshmja, por nuk mungonë as e ardhmja.Në vargjet e poetit gjindet trishtimi, por dhe lumturia dhe shpresa. Autori paraqitet si individ dhe fletë shpesh në vetën e parë, por dhe kur fletë si i tillë, karakteri individual humbet, pasi që aty e gjejnë vehten disa qindra e mijëra lexues. Pra dhe pa e kuptuar vargun e ngre në nivelin shoqëror e me gjërë. E bënë të përgjithësuar.
Z. Enver Sahiti paraqitet fëmijë në vargjet e tijë, por dhe prind; është dhe gjyshë, madje një gjysh poet që në librin e tijë u kushton jo pak vend e vëmëndje mjaltëve të mjaltëve, nipërve e mbesave.
Ja si shprehet ai ne poezinë : “ Flladi i këtij mëngjesi “
Sikur flladi i këtij mëngjesi
Që m’freskon me atë puhi
Kështu ndjenë kjo zemra ime
Kur kam pranë nipërit e mi.
Ku ka më bukur se kaq për të shprehur lumturinë e gjyshit …
Poeti Enver Sahiti është adhurues i natyrës në tërësi. Vargëzimet pë lulet në natyrë e veçanërisht ato në taracën e shtëpisë së tij,, për ngjyrat e tyre, për aromën e tyre, për freskinë e tyre, për qetësinë që i dhurojnë, janë jo të pakta, ama gjithëseicili me i bukur e më i skalitur, siç janë të tilla dhe vargjet për zogjt, cicërimat e melodite e tyre
Ja si shprehet ai ne vargjet e poezisë: Trishtili ( Për 5 Prillin dita e zogjve )
Ishte zog Trishtili
Ashtu emrin ja thonë ,
Me ato ngjyra qielli
Në degë t’qershisë tonë.
Shumë një zog i bukur
Si gjelbrimi n’pranverë,
Me kënaqësi e shikojmë
Dhe duam ta kemi përherë.
Apo ne poezinë:Lulet e kopshtit tim ai do të shprehet:
Çil. Pra, lule, mos rri mbyllur
Hapi fletët nji nga nji
Erdhi dita për bukurinë tënde
Ta shijojmë me krëshëri.
Lulet e vyshkura këtu s’kan’ vend
Se nuk janë për kopshtin tim
Do t’ju ujis përditë dhe unë
Ngjyrat plot, ju si shpërblim.
….
Dhe poezinë :Lulet e teracës sime
Sa herë më merr etja
Mendja në teracë më rri,
Për ato lulet e bukura
Që kanë qelë në saksi.
….
Eh, ç‘kënaqësi më falni mua
Kur ju shoh dhe flas me ju,
Me ju lule plot me ngjyra
Ndaj ju lule fort ju dua!.
Vendlindja për autorin është e paçmuar dhe e ngre në piedestal nëpërmjet vargut të tij
Autorit i dhembin plagët e luftës, humbjet e jetëvë për liri, por nga ana tjetër ai jo vetëm e ngre në vargëzim këtë heroizëm, por përulet gjithë respekt përpara trimave e pushkëvë të lirisë, përpara veprë së turë sublime. Janë të shumtë deshmorët për të cilët ai thurr vargje dhe i ngre në piedestalin e lavdisë dhe krenarisë kombëtare.
Shpirti i revoltës së tij kundër pushtuesit sërb shpaloset me forcën e zemrës dhe të shpirtit të një shqiptari të vërtet e patriot. Të shumta janë vargjet që trajtonë këtë temë, por që po i lë ti lexojë vet lexuesi e ti vlerësoj ata.
Po kështu vend të rëndësishëm në libër zëne temat lirike e dashurore të moshës së tijë të rinisë, por dhe vargjeve medituese të muzës poetike dashurore. Mosha nuk e ka penguar që poeti Enver Sahiti të paraqitet i dashuruar deri në ashtë e t’i këndoj aq bukur dashurisë. Këto i gjejmë jo vetem tek poezitë e kapitullit Dromca dashurie , por dhe të shtrira në pjesë të tjera të veprës
Mërgimi është një tjetër temë që trajtohet bukur nga ana letrare, por dhe si një plag e shoqërisë sonë. Dhe për këtë vargjet janë të shumta.
Sa e vështirë
